जुम्लाको गुठिचौर गाउँपालिका ३ गर्ज्याङकोट जातीय विभेद तथा छुवाछुतविरुद्धको अभियानमा होमिएको छ । यहाँका युवाहरु वडामा कुनै पनि जातीय विभेद हुन नदिने प्रतिबद्धता जाहेर गरेका छन ।
जातीय भेदभाव तथा छुवाछुत सामाजिक कुरीति र सामाजिक अपराध भएकोले सबै मिलेर अन्त्य गर्नुपर्नेमा जोड दिएका हुन । स्थानीय युवा लक्ष्मण सुनारले भने,‘हामी सबै समान अधिकारका भागेदारी हौँ । हामी हाम्रो घर परिवार र समाजमा हुने जातीय छुवाछुत भेदभावलाई पुर्णरुपमा अन्त्य गर्न चाहन्छौँ । ’
उनले जातीय भेदभाव तथा छुवाछुतमुक्त वडा बनाउने अभियानमा सबैको साथ रहेको बताए । गुठिचौर गाउँपालिका ३ जातीय भेदभाव विरुद्धको जनचेतनामुलक कार्यक्रम भइरहेका छन । पहिलो चरणमा मानव जातिको इतिहास, जातिय भेदभावको शुरुवात, छाउपडी प्रथा, स्वास्थ्य र पोषणको बारेमा युवायुवतीलाई अभिमुखिकरण गरिएको हो ।
नेपालको संविधान प्रदत्त अधिकार कार्यन्वयन गर्दै छुवाछुत विरुद्ध बनेका कानुनको पुर्ण रूपमा कार्यन्वयन गर्ने र वडापालिकालाई जातीय विभेद र छुवाछुत मुक्त वडापालिका बनाउन आवश्यक सहयोग र खबरदारीका लागि पूर्ण प्रतिवद्ध रहने संकल्प गरिएको छ ।
वडाध्यक्ष प्रेमबहादुर बुढाले जातिय छुवाछुत अन्त्यका लागि अशिक्षा र गरीबीलाई पनि संगसंगै अन्त्य गर्नुपर्ने बताउँछन । उनले भने,‘जातीय विभेद लगायतका सबैप्रकारका छुवाछुत अन्त्य गर्न वडा कार्यालय प्रतिबद्ध छ । यो अभियानमा स्थानीयको भरपुर साथ चाहिन्छ । ’
जातिय भेदभाव र छुवाछुत अन्त्य घोषणा गरी वडापालिकालाई नमुना बनाउने तीर ध्यान केन्द्रीत गर्न सबै युवायुवतीको ध्यानाकर्षण गराए । समाज परिवर्तनका लागि चेतना र शिक्षाको आवश्यकता रहन्छ । जातीय छुवाछुत न्युनिकरणका सबैको हातेमालो हुनुपर्दछ । यो प्रतिवद्धता अल्पकालिन देखावटी नभई दीर्घकालीन रुपमा चल्ने विश्वास रहेकोमा जोड दिए ।
वडा सदस्य तथा दलित समुदायका अगुवा श्रीकृष्ण कामीले नेपालको कानुनले नै जातीय विभेद गरेको पाइएमा दण्डनिय हुने भएपनि व्यवहारमा अझैँ कार्यान्वयन हुन नसकेको बताए । उनले भने,‘जातीय छुवाछुत र विभेदलाई कानुनले अपराधका रुपमा हेरेको छ । तर स्थानीय स्तरमा प्रयाप्त कानुनी ज्ञानको अभावमा छुवाछुत कायमै छ । अब कानुनको ज्ञान र कानुनको कार्यन्वयन सबैले गर्ने बेला आइसकेको छ । ’
जातीय भेदभाव न्यूनिकरणका लागि गाउँपालिकाले पालिका भित्रका सबै वडामा जातीय विभेद न्यूनिकरणका कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्दछ,उनले थपे,‘संविधानमा लेखेका बुँदाहरू भाषण गरेर मात्रै पुरा हुदैनन् । व्यवहारमा उतार्न जरुरी छ ।’ दलित भित्र पनि अन्तरनिहित जातीय भेदभाव कायमै रहेकोले शुरुवात आफै बाट हुनुपर्नेमा जोड दिए ।
स्थानीय युवा नरेन्द्र परियारले जवसम्म मानसिक रुपमा जातीय विभेद अन्त्य हुदैन तब सम्म जातीय विभेद कायमै हुने बताए । उनले आनीबानीमा परिवर्तन ल्याउन सुझाव दिए । गुठिचौर गाउँपालिका जुम्लाका कानुनी सल्लाहकार देवेन्द्रराज शर्माले दलितहरुका लागि निमार्ण भएका ऐन र कानुनका विषयमा सहभागिहरुलाइ जानकारी गराएका थिए । पहिलो चरणमा एक सय बढी युवायुवतीलाई एकै थलोमा राखेर जातीय विभेद सम्बन्धिका कानुनका बारेमा ज्ञान प्रदान गरिएको थियो ।
वडाध्यक्ष बुढाले सिंगो वडालाई जातीय विभेद र छुवाछुत मुक्त बनाउनको लागि दलित गैरदलित,महिला पुरुष सबैको साझा धारणा बनाउनु पर्नेमा जोड दिए । उनले वडा कार्यालयले पहिलो चरणमा सचेतनाका क्रियाकला गर्न शुरु गरेको बताउदैँ अब सबैले सामाजिक कुरीतिका रुपमा रहेका सबै कुसंस्कार विरुद्धको आवाजमा एकजुट हुनु पर्नेमा जोड दिए ।
