जुम्ला,माघ २१।
बिहिवार देखि परिरहेको हिमपातका कारण कर्णाली राजमार्ग ठप्प भएपनि डोजर लगाएर हिउँ पन्छाउन थालिएको छ । एकाविहानै जुम्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी बिजयाकुमारी प्रसाईको टोलीले डोजर लिएर हिउँ पन्छाउन थालेको हो । कर्णाली राजमार्गको जुम्ला खण्डको सडकमा झण्डै एक फिट हिउँ जमेको छ । हिउँमा सवारी चलाउदा चिप्लिने डरले गर्दा सवारीसाधन चल्न सकेका छैनन ।
सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रमिला रिजाल डोजरले हिउँ पन्छाउने कार्य भएपनि हिउँ थपिन थालेपछि सडक खुलाउन कठिन भइरहेको बताउँछिन । उनले भनिन्,‘हिउँले सडक ठप्प छ । बिहानैदेखि डोजर लगाएर हिउँ पन्छाउने प्रयास भइरहेको छ । तर निरन्तर हिउँ परिरहेकोले सडक खुल्न सकेको छैन । ’
सडक खुलाउनको लागि सदरमुकाम खलंगाबाट दुई डोजर प्रयोग गरिरहेको छ । प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रसाईले सडक डिभिजनलाई सडक खुलाएर सडक सञ्चालन गर्न निर्देशन दिएको बताए । टोली लाम्रा गाउँ सम्म पुगेको थियो । सडकमा हिउँले थुनिएका केही सवारी सदरमुकाम पठाउने काम भयो । तर हिउँ थपिने भएकोले सडक खुलाउन सकिएको छैन । प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रसाइले भनिन्,‘हिउँ परिरहेकोले उच्च सतर्कता अपनाउनको लागि अपिल गरिएको छ । ’
हिमपातका कारण कर्णालीको सडक मार्ग खुलेको छैन । सडक खुलाउनको लागि प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रसाई,नेपाली सेना नन्दबक्स गणका गणपति रविन थापा, सशस्त्र प्रहरी बलका एसपी चित्राङगत दाहाल,प्रहरी नायव उपरिक्षक नरेन्द्र चन्द,अनुसन्धान अधिकृत राजकुमार न्यौपाने र नेपाल पत्रकार महासंघ जुम्लाका अध्यक्ष नेत्रबहादुर शाही र उपाध्यक्ष दिलमाया शाही सहितको टोली हिउ पन्छाउन डोजर लिएर सडकमा निस्किएको थियो ।
भारी हिमपातका कारण हवाइ सेवा समेत नराम्ररी प्रभावित बनेको छ । बिहीबार बेलुकादेखि परेको हिमपातले जुम्लामा राष्ट्रिय विद्युत् प्रसारण लाइन अवरुद्ध भएको छ । हिमपातले ठाउँठाउँमा पोल र तारमा क्षति पुगेपछि राष्ट्रिय विद्युत् प्रसारण लाइन अवरुद्ध भएको हो ।
जुम्लामा राष्ट्रिय विद्युत् प्रसारण लाइन पुगेपछि बिजुली बाल्ने ग्राहक थपिएका छन् । विद्युत् अवरुद्ध भएपछि झन्डै तीन हजार पाँच सय ग्राहक प्रभावित भएका छन् । विद्युत् अवरुद्ध हुँदा नागरिकले मोबाइलसमेत चार्ज गर्न नपाउदा एक–आपसमा खबर आदान–प्रदानमा समस्या भएको नागरिक समाज जुम्लाका अध्यक्ष राजबहादुर महतले बताए ।
नेपाल विद्युत् प्राधिकरण जुम्ला वितरण केन्द्रका प्रमुख नरेश रावलका अनुसार लगातारको हिमपातले विद्युत् पोल र तारमा क्षति पुगेको हुदा विद्युत् सेवा अवरुद्ध भएको छ । उनले भने, ‘कहाँ कति क्षति भएको त्यसको यकिन हुन सकेको छैन ।’ हिमपातकै कारण सडक अवरुद्ध भएकाले कर्मचारी पनि खटाउन नसकिएको उनले बताए । ‘हिमपातले क्षति पुगेको क्षेत्रका विषयमा विद्युत् प्राधिकरणलाई जानकारी पनि गराइदिन आग्रह गरिएको छ,’ उनले भने । विद्युत् अवरुद्ध भएको क्षति यकिन गरी मर्मत गरेर पुन: सञ्चालनमा आउन समय लाग्ने भएको छ । अझै हिमपात भइरहेकोले मौसम खुलेपछि मात्रै क्षति यकिन र मर्मत कार्य हुने उनले बताए ।
हिमपातका कारण जुम्ला ढाकिएको छ । जुम्लाको एक नगरपालिका सहित ७ वटै गाउँपालिकाले हिउँले सेताम्य भएका छन । जुम्ला हिउँले ढाकिएपछि जनजीवन निकै प्रभावित बनेको छ । बिहिवार विहान देखि एक्कासी बादल लागेर हिउँ पर्न थालेको थियो ।
सदरमुकाम आसपासमा झण्डै आधा फिट हिउँ जमेको छ । उच्च हिमाली भेगतिर दुई फिट सम्म हिउँ परेको स्थानीय बताउँछन । हिउँ परेपछि अत्यधिक चिसो बढेको छ । चिसोका कारण जनजीवन निकै प्रभावित बनेको छ ।
हिउँले विद्यालयको पठनपाठन रोकिएको छ । हवाइ तथा सडक यातायात पुर्णरुपमा ठप्प हुँदा यात्रु मर्कामा परेका छन । यो हिउँले किसानलाई निकै फाईदा पुर्याएको छ । सरकारी तथा गैरसरकारी कार्यालय खुल्न सक्ने अवस्थामा छैनन । हिउँदे विदाको अवसर पारेर खुलेको ट्युसन तथा कोचिङ सेन्टर चल्न सकेका छैनन ।
हिमाली क्षेत्रमा रहेका बस्तीतिर गाइबस्तुलाई दानापानी गर्न पनि असहज भइरहेको छ । चिसोले बालबालिका देखि बुढाबुढी बढी प्रभावित छन । कर्णालीको हुम्ला,मुगु,जुम्ला,डोल्पा र कालिकोटको उच्च हिमाली क्षेत्रमा हिमपात भएको छ ।
भारी हिमपात भइरहेकोले अत्यावश्यक काम बाहेक घरबाहिर ननिस्कन स्थानीय प्रशासनले अपिल गरेको छ । तिला गाउँपालिका ९ का मोतिराम बुढा हिमपातले बालीनाली सप्रिने बताउँछन । स्याउ बगैँचा व्यवस्थापनका लागि यो हिउँले निकै राहत मिल्ने किसान बताउँछन ।
हिउँ आउदै हिउँ खेल्न स्थानीय युवायुवती सदरमुकाम खलंगामा निस्केका छन । भारी हिमपात भएकोले अब बिस्तारै तातो बढ्दै जाने विश्वास गरिएको छ । यो बर्ष पुस महिनामा दुई पटक र माघ महिनामा एक पटक हिउँ परेको हो । हिउँले सिंगो कर्णाली सेताम्य भएको छ ।
